-
1 уходить
ayrılmak,gitmek; çekilmek; kaçınmak; geçip gitmek; ilerlemek,ileri olmak; taşmak* * *несов.; сов. - уйти́1) gitmek; ayrılmak; çekilmekкогда́ он ушёл? — saat kaçta gitti?
он ушёл в свою́ ко́мнату — odasına çekildi
он ушёл из до́ма и бо́льше не верну́лся — evden ayrıldı, bir daha da dönmedi
из коло́дца ушла́ вода́ — kuyunun suyu çekildi
вода́ бы́стро ушла́ в песо́к — su hızla kuma / kumlara çekildi
из ло́пнувшей трубы́ ухо́дит вода́ — çatlak borudan su kaçıyor
когда́ мы пришли́, по́езд уже́ ушёл — geldiğimiz zaman tren kalkmıştı
уйти́ в мо́ре — denize açılmak
мяч ушёл за бокову́ю ли́нию — top taça çıktı
ферзь ушёл на (по́ле) е2 — vezir e2 karesine / evine kaçtı
уходи́ть в защи́ту — спорт. müdafaaya / defansa çekilmek
уходи́ть за ковёр (о борце) — minder dışına kaçmak
2) тж. перен. kaçmak, kaçınmak; sıyrılmakуйти́ от сле́жки — takipten kaçmak
уходи́ть от защи́ты — спорт. müdafaadan sıyrılmak
кома́нде не удало́сь уходи́ть от пораже́ния — takım yenilmekten kurtulamadı
он ухо́дит от отве́та на мои́ вопро́сы — sorduğum suallerden kaçıyor
уходи́ть от отве́тственности — sorumluluğun altından sıyrılmak
уйти́ из-под контро́ля со стороны́ парла́мента — parlamento denetiminden sıyrılmak
от э́той и́стины никуда́ не уйдёшь — bu gerçekten kaçamazsın
жена́ ушла́ от него́ — karısı kaçtı / ondan ayrıldı
3) ayrılmak; çekilmek; gitmekуйти́ из литерату́ры — edebiyat alanından çekilmek
уйти́ с истори́ческой аре́ны — tarih sahnesinden çekilmek
уйти́ в отста́вку (о военном) — emekliye ayrılmak
уйти́ с вое́нной слу́жбы — askerlikten ayrılmak
уйти́ с рабо́ты — işten ayrılmak
уйти́ в о́тпуск — izne gitmek
ушел (с рабо́ты) и э́тот специали́ст — bu uzman da gitti
уйти́ со съе́зда (в знак протеста) — kongreyi terketmek
4) geçip gitmekвре́мя ещё не ушло́ — vakit var daha
го́ды ухо́дят (о возрасте человека) — yıllar geçip gidiyor
5) gitmek; almakкуда́ ушло́ сто́лько де́нег? — bunca para nereye gitti?
на э́то де́ло ухо́дит мно́го вре́мени — bu iş çok zaman alır
на пальто́ сто́лько тка́ни не уйдёт — paltoya bu kadar kumaş gitmez
6) ilerlemek, ileri olmakчасы́ ушли́ вперёд — saat ilerlemiş / ileridir
7) разг. taşmakмолоко́ ушло́ — süt taştı
8) перен. kendini... vermekуйти́ в нау́ку́ — kendini bilime vermek
с голово́й уйти́ в рабо́ту — işe dalmak, kendini işe vermek
••уйти́ в оборо́ну — savunmaya çekilmek
тж.
перен. уйти́ в себя́ — içine kapanmakуйти́ из жи́зни — hayattan ayrılmak
уходя́щий класс — göçüp giden sınıf
уше́дший от нас... (о покойном) — aramızdan ayrılan...
исто́рия э́того го́рода ухо́дит в глубо́кое про́шлое — bu kentin tarihi çok eskiye gider / iner
-
2 увлекать
sürüklemek; kendini vermek; gönlünü kapmak* * *несов.; сов. - увле́чьло́дку увлекло́ тече́нием — kayık akıntıya kapılıp sürüklendi
увле́чь толпу́ за собо́й — kalabalığı peşinden / arkasından sürüklemek
2) перен. kendini vermekрабо́та увлекла́ её — kendini işe verdi
э́та рабо́та насто́лько / так увлекла́ её, что... — bu işe kendini öyle kaptırdı ki,...
3) перен. sürüklemekэ́та кни́га увлечёт вас — bu kitap sizi sürükleyecek
4) перен. ( влюблять в себя) gönlünü kapmak -
3 предаваться
несов.; сов. - преда́тьсяkendini vermek / koyvermek, kapılmak, dalmakпредава́ться мечта́м — hayallere kapılmak
предава́ться пья́нству — kendini içkiye vermek
она́ не предала́сь отча́янию — kendini umutsuzluğa koyvermemişti
-
4 отдаваться
-
5 выдавать
vermek,teslim etmek,dağıtmak; ele vermek; iade etmek,geri vermek; gibi göstermek; üretmek* * *несов.; сов. - вы́дать1) vermek; teslim etmek ( вручать владельцу); dağıtmak ( распределять); kesmek (билет, квитанцию)вы́дать о́рдер на аре́ст — tevkif müzekkeresi kesmek
2) ele vermek; dile vermek ( разглашать)его́ вы́дал преда́тель — onu bir hain ele verdi
её вы́дал го́лос — onu sesi ele verdi
выдава́ть секре́т — sır vermek
он сам себя́ вы́дал — kendi ağzıyla tutuldu
3) ( передавать) iade etmek, geri vermekвыдава́ть престу́пников (другому государству) — suçluları iade etmek
4) (за кого-что-л.) diye tanıtmak; gibi / olarak satmak; gibi göstermekон вы́дал себя́ за врача́ — kendini doktor diye tanıttı
он выдаёт себя́ за врача́ — kendini doktor gibi satar
они́ выдаю́т э́то за кру́пный успе́х — bunu büyük bir başarı gibi gösteriyorlar
э́тот факт вы́дали за несча́стный слу́чай — bu olaya kaza süsü verdiler
выдава́ть чёрное за бе́лое — karayı ak göstermek
5) (добывать, производить) çıkarmak, üretmekско́лько он выдаёт за сме́ну? — bir vardiyalık üretimi ne kadar?
6) разг. ( ругать) veriştirmek7) ( замуж) vermekза кого́ он вы́дал дочь? — kızını kime verdi?
-
6 давать
vermek; getirmek,kazandırmak; atmak,vurmak; müsaade etmek,bırakmak* * *1) врз vermekдава́ть де́ньги — para vermek
дава́ть уро́ки — ders vermek
дава́ть конце́рты — konser vermek
дава́ть возмо́жность — olanak vermek
дава́ть взя́тки — rüşvet vermek
в тот день дава́ли "Оте́лло" — o gün "Otello" oynanıyordu
э́то не ка́ждому дано́ — bu herkesin harcı / kârı değildir
не ка́ждому поэ́ту бы́ло дано́... —...mak her şaire nasip olmamıştır
2) ( приносить как результат) getirmek; kazandırmak; vermekдава́ть при́быль — kâr getirmek
дава́ть хоро́шие урожа́и — iyi ürünler vermek
со́лнце даёт тепло́ — güneş ısı verir
золота́я меда́ль даёт (кома́нде) пять очко́в — altın madalya beş puandır
это тебе́ ничего́ не даст — bu sana hiç bir şey kazandırmaz
э́тот го́род дал (ми́ру) мно́гих изве́стных учёных — bu şehirden birçok ünlü bilim adamı yetişmiştir
э́то расте́ние цвето́в не даёт — bu bitkinin çiçeği olmaz
3) ( наносить удар) atmak; vurmak4) в сочетании с некоторыми сущ. (производить делать)дава́ть знак / сигна́л — işaret vermek
дать два вы́стрела — iki el ateş etmek
дава́ть звоно́к — zil çalmak
5) vermekдава́ть обеща́ние — vaatte bulunmak, vaad etmek
дава́ть указа́ние — talimat vermek
дава́ть разреше́ние — müsaade vermek, müsaade etmek
6) (позволять, предоставлять возможность) müsaade etmek; bırakmak; часто переводится глаголом понудительного залогадай пройти́ — müsaade et de geçeyim
он не дал мне отве́тить — cevap vermeme vakit bırakmadı
не дава́ть спать кому-л. — birini uyutmamak
он не даст нам встре́титься — bizi görüştürmeyecek
не дать вспы́хнуть войне́ — savaşın patlamasına yol vermemek
он не дава́л себя́ сфотографи́ровать — fotoğrafını çıkartmazdı
дава́ть вы́пить — içirmek
дава́ть поню́хать — koklatmak
мы стара́лись не дать ему́ оторва́ться / уйти́ вперёд (о гонщике) — onu kaçırmamaya gayret ediyorduk
7) разг. ( определять возраст по внешнему виду) göstermekему́ бо́льше 20 (лет) не дашь — 20 yaşından fazla göstermiyor
8) разг., повел., в соч.дава́й дружи́ть — gel dost olalım
дава́й потанцу́ем / танцева́ть — gel dans edelim
дава́й пиши́! — haydi yaz!
дава́йте рабо́тать вме́сте — gelin beraber çalışalım
дай, ду́маю, пойду́ посмотрю́ — gidip bakayım dedim
дава́й я тебе́ помогу́ — yardım edeyim sana
••дать знать кому-л. — birine duyurmak
недоста́тки даю́т себя́ знать — eksikler kendini duyuruyor
он прие́хал, не дав знать — habersiz geldi
он не дал себе́ труда́ поду́мать — düşünmek zahmetine girmedi
дава́ть кому-л. поня́ть — ihsas etmek
дава́ть сло́во — söz vermek
дать себе́ сло́во не... — bir şeye tövbe etmek
дава́ть показа́ния — ifade vermek
-
7 запить
kendini içkiye vermek* * *сов.1) см. запивать 2)2) разг. ( запьянствовать) kendini içkiye vermek -
8 развратничать
kendini sefahate vermek; iffetsiz hayat sürmek (тк. о женщине) -
9 выдерживать
dayanmak,katlanmak; kendini tutmak; sınavı geçmek; dinlendirmek; bekletmek* * *несов.; сов. - вы́держать1) врз dayanmak; katlanmakтако́й тя́жести мост не вы́держит — köprü bu ağırlığa dayanamaz
2) ( вытерпеть) dayanmakвы́держать опера́цию — ameliyata dayanmak
3) разг. ( проявлять выдержку) kendini tutmakон не вы́держал и расхохота́лся — kendini tutamayıp kahkaha koyverdi
4) в соч.вы́держать экза́мен — sınavı vermek / kazanmak
успе́шно вы́держать все испыта́ния — verdiği sınavlarda hep başarılı olmak
вы́держать испыта́ние вре́менем — zamanın sınavından geçmek
5) в соч.выде́рживать направле́ние / ли́нию / курс — izlenen çizgiden sapmamak
выде́рживать станда́рты — standartlara sadık kalmak
6) dinlendirmek ( вино); bekletmek (в рассоле и т. п.)••вы́держать хара́ктер — bildiğinden şaşmamak
вы́держать не́сколько изда́ний — birkaç kez basılmış olmak
-
10 называть
adını söylemek* * *несов.; сов. - назва́ть1) ( давать имя) ad koymak / vermek; adlandırmak; lakap takmak ( давать прозвище)его́ назва́ли Ива́ном — adını İvan koydular
2) (давать характеристику кому-чему-л.) nitelemek; demekеё нельзя́ называ́ть краса́вицей — ona güzel denemez
3) (произносить имя, название) adını söylemek; adını vermekон не назва́л себя́ — (kendi) adını söylemedi; kendini tanıtmadı
он назва́л свои́х соо́бщников — suç ortaklarının adlarını verdi
назови́ свою́ це́ну — senin fiyatını söyle
он на́зван победи́телем ма́тча — maçın galibi ilan edildi
он был на́зван лу́чшим футболи́стом го́да — yılın en iyi futbolcusu seçildi
••так называ́емый — denen; denilen; ирон. sözüm
-
11 безделье
işsizlik,boş gezme* * *сişsizlik; boş gezmeпредава́ться безде́лью — kendini işsizliğe vermek
челове́к устаёт от безде́лья — işsizlik insanı yorar
-
12 внушать
telkin etmek; uyandırmak (şüphe/güven)* * *1) telkin etmekвнушить кому-л. мысль, что... —... fikrini telkin etmek
2) uyandırmakвнуша́ть дове́рие — güven (duygusu) vermek
внуша́ть подозрение — şüphe uyandırmak
что́бы внуши́ть уваже́ние к себе́ — kendini saydırmak için
-
13 загулять
сов., разг. -
14 набивать
несов.; сов. - наби́ть1) basmak; doldurmak; tıka basa doldurmak ( переполнять)набива́ть матра́с се́ном — mindere kuru ot basmak
набива́ть тру́бку — pipoyu doldurmak
зал наби́т наро́дом / пу́бликой — разг. salon tıklım tıklım dolu
2) ( вколачивать) çakmakнабива́ть о́бручи на бо́чку — fıçıyı çemberlemek
••наби́ть оско́мину — burmak; dişleri kamaşmak; перен. ( надоесть) kabak tadı vermek; yalelli gibi olmak
наби́ть мо́рду кому-л. — прост. birinin ağzını burnunu dağıtmak
набива́ть себе́ це́ну — kendini ağıra satmaya çalışmak
наби́ть себе́ мозо́ль на языке́ — dilinde tüy bitmek
-
15 наука
-
16 показывать
несов.; сов. - показа́ть1) врз göstermekпоказа́ть ребёнка врачу́ — çocuğu doktora muayene ettirmek
пока́зывать кому-л. го́род — birine şehri göstermek / gezdirmek
пока́зывать фильм — filim göstermek
пока́зывать кому-л. доро́гу — birine yolu göstermek
пока́зывать глаза́ми что-л. — gözleriyle bir şeyi göstermek / işaret etmek
2) ( изображать) göstermek, sergilemek, gözler önüne sermekа́втор пока́зывает жизнь дере́вни — yazar köyün hayatını sergiliyor / gözler önüne seriyor
3) ( проявить) göstermek, ortaya koymakпока́зывать хра́брость — yiğitlik göstermek
показа́ть своё полити́ческое лицо́ — kendi siyasi kişiliğini ortaya koymak
4) (обнаружить, раскрыть) göstermek, sergilemek; ortaya koymakпока́зывать оши́бочность чего-л. — bir şeyin yanlışlığını sergilemek / gösterme
не пока́зывать свои́х чувств — duygularını belli etmemek / dışa vurmamak
вре́мя пока́жет — zaman gösterecek (bunu)
перегово́ры показа́ли, что... — görüşmeler... gösterdi / ortaya koydu
кома́нда показа́ла хоро́ший футбо́л — takım iyi bir futbol çıkardı / ortaya koydu
5) ( об измерительных приборах) göstermeчасы́ пока́зывали три — saat üçü gösteriyordu
6) ( давать результаты) derece yapmakпоказа́ть результа́т 18 ме́тров — спорт. 18 metrelik derece yapmak
что́бы показа́ть хоро́ший результа́т в кома́ндном зачёте... — takım tasnifinde iyi bir dereceye gitmek için...
пока́занная им сре́дняя ско́рость — kaydettiği vasati sürat
на стометро́вке он показа́л (результа́т) 11 секу́нд — yüz metrede 11 saniyelik derece yaptı
я тебе́ покажу́! — разг. gösteririm / öğretirim sana!
вре́мя пока́жет — zaman gösterecek (bunu)
7) ( давать показания) ifade vermek; tanıklık etmekкак показа́л свиде́тель,... — tanığın verdiği ifadeye göre
он показа́л на тебя́ — senin aleyhine tanıklık / şahadet etti
••показа́ть себя́ — kendini göstermek
показа́ть язы́к — dil çıkarmak
проти́вник показа́л спи́ну — düşman yüz geri etti
-
17 попадаться
несов.; сов. - попа́сться1) ( быть пойманным) yakalanmak, yakayı ele vermek, tutulmakпопада́ться на у́дочку — oltaya yakalanmak / düşmek
попади́сь он мне живы́м... — elime diri geçse...
вот тепе́рь ты мне попа́лся! — şimdi yakaladım seni!
(смотри́,) попадешься! — yakalatacaksın kendini!
2) разг. ( встречаться) raslamak karşısına çıkmakхоть бы како́й(-нибудь) знако́мый попа́лся навстре́чу — bir tanıdık çıksa karşıma hiç olmazsa
мне таки́х, как ты, не попада́лось — senin gibi biri çıkmadı karşıma
ну и жу́лик нам попа́лся! — ama da hırsızına çatmışız!
3) ele geçmekмне попа́лась интере́сная кни́га — elime ilginç bir kitap geçti
••попа́сться на глаза́ кому-л. — birinin gözüne ilişmek
стара́йся не попада́ться ему́ на глаза́ — gözüne görünmemeye çalış
пе́рвый попа́вшийся — önüne / karşısına ilk çıkan; rasgele bir, gelişigüzel ( любой)
-
18 порок
м1) yerginlikлжи́вость - поро́к — yalancılık bir yerginliktir
2) уст. sefahatпреда́ться поро́ку — kendini sefahate vermek
3) ( физический недостаток) kusur -
19 разгул
м1) ( пьянство) sefahat (-ti)преда́ться разгу́лу — kendini sefahate vermek
2) alıp yürümeразгу́л шовини́зма — şovenliğin alıp yürümesi
-
20 ударяться
çarpmak,vurmak* * *несов.; сов. - удари́ться1) çarpmak, vurmakон упа́л и уда́рился голово́й о ка́мень — düştü, başı taşa çarptı
я уда́рился руко́й о дверь — kolumu kapıya vurmuşum / çarpmışım
2) перен. kapılmak; kendini......a vermekуда́риться в бе́гство — tabana kuvvet kaçmak
уда́риться в кра́йность — ifrata kaçmak
уда́риться в па́нику — paniğe kapılmak
- 1
- 2
См. также в других словарях:
kendini vermek (veya vurmak veya çalmak) — (bir işe) bir şeye bütün varlığıyla bağlanmak, başka her şeyle ilgisini kesip tek şeyle aşırı ölçüde ilgilenmek Genç kadın bu sesteki ahenge tamamıyla kendini vermişti. R. N. Güntekin … Çağatay Osmanlı Sözlük
kendine ... süsü vermek — kendini ... gibi göstermek … Çağatay Osmanlı Sözlük
kendini ele vermek — yaptığı bir davranış veya söylediği bir sözle kendi suçunu ortaya çıkarmak Çünkü âdeta kendimi ele vermiştim. H. E. Adıvar … Çağatay Osmanlı Sözlük
ağzını kiraya vermek — kendini de ilgilendiren bir konuda düşüncesini söylememek … Çağatay Osmanlı Sözlük
başını vermek — kendini feda etmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
fasulye gibi kendini nimetten saymak — (biri) kendine çok değer vermek, kendini bir şey sanmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
canını vermek — 1) kendini feda etmek En küçük sevgi sözüne canımızı verecek hâle geliriz. S. F. Abasıyanık 2) hiçbir şey esirgememek 3) bir şeye çok düşkün olmak, çok sevmek O, kitap için canını verir … Çağatay Osmanlı Sözlük
teslim etmek — 1) bir şeyi sahibine vermek 2) bir şeyin kullanımını, korunmasını veya mülkiyetini vermek, bırakmak, devretmek, terk etmek 3) gerçek olduğunu söylemek ... oku da parmaklarını ısırsınlar, Sara nın süsten ve fanteziden ibaret bir mahluk olmadığını… … Çağatay Osmanlı Sözlük
oynamak — nsz 1) Vakit geçirme, eğlenme, oyalanma vb. amaçlarla bir şeyle uğraşmak Çimenler üzerinde çocuklar oynuyor, kuzular otluyor. H. R. Gürpınar 2) Herhangi bir tutku, ilgi vb. sebeple bir şeye kendini vermek Babalar çocuklarının yanında rakı içer,… … Çağatay Osmanlı Sözlük
bayıltıcı — sf. 1) Bayıltan Bayıltıcı ilaç. 2) Bayıltacak gibi etkide bulunan Başı bir sıcak su dumanı gibi ılık, bayıltıcı bir rehavetle saran uykuya kendini vermek... P. Safa … Çağatay Osmanlı Sözlük
sarılmak — nsz 1) Sarma işi yapılmak Ellerine sarıldım, öpüyorum, sorularımı tekrarlıyorum. R. H. Karay 2) e Bir şeyin üzerine bir veya birkaç kez dolanmak 3) e Kollarını dolamak, kucaklamak Hasan tiril tiril titriyor, anasına sarılıyordu. S. F. Abasıyanık… … Çağatay Osmanlı Sözlük